Spawanie i klejenie plastików w aucie – sposoby na skuteczne, trwałe i niedrogie naprawy elementów z tworzyw

1 dzień temu

Naprawy elementów z plastiku w aucie: spawać czy kleić, a może są jeszcze inne rozwiązania? Które tworzywa łatwo naprawić, a jakie się do tego nie nadają? Czy po takich zabiegach zostają ślady? Ile to wszystko kosztuje? Na te i inne pytania dotyczące napraw tworzyw w aucie odpowiada nasz obszerny materiał, który przygotowaliśmy z ekspertami z wieloletnim doświadczeniem.

Ograniczają koszty produkcji, dają się dowolnie formować, są lekkie oraz elastyczne i wytrzymałe. Prawie każdemu użytkownikowi samochodu zdarzyła się jednak sytuacje podające w wątpliwość dwie ostatnie z wymienionych cech plastików. Przyczyną są stłuczki czy wypadki, ale również błędy projektowe, złe wykonanie albo po prostu upływ czasu.

https://magazynauto.pl/porady/renowacja-matowych-plastikow-test-preparatu,aid,1568

Plastiki w aucie jak nowe

Jednak w zasadzie zawsze metodami spawania i klejenia da się plastiki przywrócić do pełnej sprawności. Trzeba jednak zacząć od odpowiedzi na pytanie czy warto. To kwestia ceny i dostępności części oraz rozmiaru uszkodzeń, pęknięć. Warto sprawdzić ceny części nowych i używanych. W tym drugim przypadku jednak z pewnym zastrzeżeniem.

Często bywa, iż np. listwy na tylnych klapach (za które otwiera się bagażnik) są fabrycznie słabe. I większość takich części na rynku wtórnym w praktyce okazuje się uszkodzona. Tyle iż nie zawsze sprzedający o tym wspominają. jeżeli poszukiwane części są drogie, pomocą służą specjaliści od plastików. Dla właścicieli aut, do których części są wyjątkowo kosztowne, trudno dostępne oraz dla użytkowników youngtimerów i klasyków ta pomoc jest często nieoceniona.

https://magazynauto.pl/porady/chinski-preparat-do-regeneracji-plastikow-i-gumy-rewelacja-czy-oszustwo-test,aid,4091

Naprawy plastików

Kiepsko wykonane elementy specjaliści są w stanie naprawić po powstaniu uszkodzenia. Ale mogą też je wzmocnić w newralgicznych miejscach, poprawić. Często przy spawaniu bądź klejeniu delikatnych elementów, takich o cienkich ściankach, dodatkowo od wewnętrznej strony stosuje się elastyczne siatki stalowe, które znacząco wzmacniają konstrukcję. Bywają wręcz niezbędne, gdy naprawia się elementy starszych samochodów, bo te często były już w przeszłości klejone, łączone blaszkami, nitami i szpachlowane. A to oznacza, iż zostały wyraźnie osłabione.

Wiele osób próbuje samodzielnych napraw elementów plastikowych. Często warto, ale lepiej się do tego porządnie przygotować. Nie chodzi jedynie o sprzęt, ale o wiedzę. Trzeba wiedzieć, jakich technologii można użyć, a jakich zdecydowanie nie.

https://magazynauto.pl/porady/pielegnacja-i-konserwacja-elementow-gumowych,aid,955

Tak naprawić, żeby nie zepsuć

Tworzywa takie jak duroplast i poliuretan (częste w starszych autach, do których brakuje części) łatwo zniszczyć jeszcze bardziej, nieumiejętnie się z nimi obchodząc. Nie są one termokurczliwe i próby klasycznego spawania mogą jedynie powiększyć uszkodzenie. Doświadczenie specjalistów jest też bardzo istotne, gdy naprawiany element jest mocno eksponowany (np. to fragment tablicy przyrządów).

Podczas spawania najważniejszy jest dobór wydajności wypływu powietrza. Ustawia się go w zależności od grubości ścianki i oczywiście rodzaju materiału. Tak samo istotny jest dobór temperatury powietrza. Musi ona topić spoiwo i podgrzewać klejone elementy. Ale różne tworzywa mają różną temperaturę topnienia, zmieniają to też domieszki. Czysty polipropylen spawa się przy ok. 320°C, ale z dodatkiem talku często potrzebne jest 360°C, a gumy – choćby 380-390°C. Do tego teoretycznie bardzo zbliżone mieszanki zachowują się czasami trochę inaczej u różnych producentów.

Naprawa zależy od tworzywa

Gdy nie ma pewności co do adekwatności tworzywa, można w niewidocznej po zamontowaniu części naprawianego elementu zrobić test. Wykonuje się po prostu próbę spawania. Nie powinniśmy być też zdziwieni, jeżeli serwis naprawiający plastiki poprosi nas o inne części niż jedynie naprawiana – takie, które pracują z uszkodzonym elementem. Często jedynie dzięki takiemu zestawowi można ustalić, jak powinny być wykonane uchwyty czy mocowania naprawianej części.

Bywa też, iż specjaliści do naprawy sporych elementów zewnętrznych potrzebują całego auta. To szczególnie istotne przy zderzakach z wyrwanymi ślizgami i mocowaniami. Jedynie możliwość przymierzania zderzaka do auta pozwala dospawać brakujące fragmenty pod takim kątem, iż finalnie zderzak będzie idealnie spasowany. To też daje odpowiedź na pytanie, czy zderzak nie jest zdeformowany, czy nie stracił pierwotnego kształtu.

Często naprawiane elementy doznały też innych uszczerbków niż pęknięcia. Korzystając tak jak przy spawaniu z tego samego materiału co bazowy, można dosztukować fragmenty. Amatorzy wykonujący samodzielnie takie operacje korzystają często z żywicy czy klejów konstrukcyjnych. Ale takie samo tworzywo jak oryginalne pozwoli zachować odpowiednią sztywność, elastyczność i łatwiej je trwale połączyć.

https://magazynauto.pl/porady/wnetrze-twojego-auta-nie-wyglada-jak-nowe-zobacz-jak-je-odswiezyc-przez-lakierowanie-plastikow-w-kabinie,aid,3604

Tego nie rób sam

Zdecydowanie odradzamy też samodzielnie naprawiać takie elementy jak miski olejowe. Notorycznie pękają one (zapewne z powodu wady konstrukcyjnej) np. w ciężarowych Mercedesach Actrosach. Ze względu na ich grubość potrzebne są jednak specjalistyczne, wysokowydajne spawarki. Z kolei plastikowe pokrywy zaworów poza tym, iż pękają, często okazują się zdeformowane. Ale ogromną większość mocowań osprzętu pod maską się naprawia. Na przykład pękające elementy odmy (zintegrowanej z pokrywą zaworów) w popularnych Oplach Astrach J 1.4 Turbo.

Elementy z różnych tworzyw

Gdy łączy się ze sobą dwa odmienne materiały, spawanie nie wchodzi w grę. Jednak profesjonalne dwuskładnikowe kleje poliuretanowe przy odpowiednim przygotowaniu potrafią stworzyć niezwykle trwałe połączenia. Nie wymagają też tyle specjalistycznego sprzętu. Nie warto jednak kleić elementów z tego samego tworzywa. Spawanie pozwala uzyskać najlepszą elastyczność, a więc odporność. Z tego samego powodu lepiej też nie nadużywać korzystania z popularnych wgrzewanych zszywek.

https://magazynauto.pl/porady/zabezpieczanie-auta-powlokami-ochronnymi-folia-ale-nie-tylko-bezpieczne-nadwozie-i-wnetrze,aid,2636

Ile kosztuje naprawa plastików

Gdy nie trzeba usuwać starych klejów i innych skutków napraw, z reguły koszty spawania czy klejenia okazują się atrakcyjne. Uszkodzenia zawsze się różnią, ale można przyjąć, iż za każdy centymetr spawania (obustronnego) zapłacimy od 4,5 do 6,5 zł. Zwykle kończy się na kwotach od 200 do 500 zł. Spawanie mocowań reflektorów kosztuje do 50 zł, górna granica jest wyznaczana przez poziom skomplikowania oraz to, ile mocowań trzeba reanimować.

Typowe naprawy mocowań pękniętych listew, np. do otwierania bagażnika, to od 100 do 200 zł. Takie elementy nowe kosztują w ASO często 1000 zł i więcej. I trzeba je lakierować. Jednak gdy przed naprawą zderzaka trzeba np. usunąć stary klej, nity, to finalny koszt naprawy może mocno przekroczyć choćby 1000 zł.

Ceny usług, w których w grę wchodzi też dorabianie elementów uszkodzonych części, zależą już od stawki godzinowej danego specjalisty.

https://magazynauto.pl/porady/naprawa-zderzaka-opalarka-czy-uda-sie-usunac-wgniecenie-sprawdzamy-i-metode-i-narzedzie-test,aid,4924

Rodzaje tworzyw w aucie

Identyfikacja tworzyw przed naprawami jest kluczowa. Stosowane oznaczenia rozszyfrujemy bardzo gwałtownie dzięki wyszukiwarkom internetowym.

Oznaczenia rodzajów tworzyw odnajdziemy na większości elementów
Spoiwo musi być takie samo jak materiał bazowy

Producenci samochodów używają ogromnej liczby rodzajów tworzyw sztucznych. Termoplastyczne plastiki, które się spawa, często mają domieszki (np. 20-40% talku, co obniża koszty produkcji) – i takich samych spoiw należy użyć. Z oznaczeń można się też dowiedzieć, iż materiał jest niespawalny (np. duroplast, żywice poliestrowe) lub, jak PUR (poliuretan), jego naprawy wykonuje się metodą wgrzewania specjalną lutownicą. Źle dobrane spoiwo nie będzie trzymało lub łączenie pęknie czy się odkształci od niewielkiego naprężenia. Oznaczenia znajdziemy zwykle na wewnętrznej stronie elementów.

Sprzęt i materiały wykorzystywane przy pracach z plastikami

Pistolety gorącego powietrza

Korzysta się z nadmuchu gorącego powietrza lub, przy wymagających tworzywach, z podawanego rozgrzanego drutu wypełniającego.

Stacja lutownicza

Najczęściej korzysta się z urządzeń będących jednocześnie lutownicami kolbowymi (do lutowania metali) oraz na gorące powietrze.

Spoiwa do spawania

Muszą być z takiego samego tworzywa jak naprawiane części. Można bez problemu kupić wszystkie rodzaje, również z domieszkami.

Specjalistyczna spawarka

Sprzęt używany do zderzaków czy uchwytów lamp nie sprawdzi się np. przy zbiornikach o grubych ściankach, potrzebny jest wydajniejszy.

Lutownica

Nie tylko do wygładzania spawów

Lutownice przydają się też przed samym spawaniem. Można dzięki nim zrobić w plastiku mały rowek na spoiwo, ale też punktowo roboczo zablokować spawany element w miejscu.

Zszywarka do plastików

Jedno z ulubionych narzędzi amatorów

Rozgrzane zszywki zatapia się na łączeniu, a następnie przycina ich wystające elementy. Często są niezbędne choćby u profesjonalistów, bo wzmacniają osłabione konstrukcje.

Wkładki gwintowane

Zastępują oryginalne mocowania

Często producenci zatapiają w plastiku gwinty, w które wkręca się śruby mocujące dany element. Po latach eksploatacji te gwinty bywają jednak zużyte, wstawia się więc nowe wkładki.

Zasady BHP

Narażenie na toksyczne opary

Najbardziej szkodliwe dla ludzkich dróg oddechowych są opary niektórych klejów. Ale również rozgrzane plastiki nam zdecydowanie nie służą. A przy spawaniu nietrudno też o oparzenia.

Proces spawania plastiku

Spasowanie elementów

Wszystko musi do siebie idealnie pasować. W przypadku małych, prostych elementów tak zwykle jest. Trudniej, gdy są duże i pracują. W skrajnych przypadkach specjalistom nie wystarczy sam zderzak, potrzebują mieć też auto, aby dokładnie, pod odpowiednim kątem przyspawać mocowania czy ślizgi zderzaka.

Dobór spoiwa

Należy posługiwać się oznaczeniami wytłoczonymi na wewnętrznej stronie elementów i dobrać spoiwo z identycznego materiału. Inny nie stworzy trwałej struktury. Często okazuje się też, iż liczy się doświadczenie specjalistów. Tak samo opisane tworzywo w np. Audi oraz Hyundaiu w praktyce może się trochę różnić.

Mycie i odtłuszczanie

Łączone powierzchnie powinny być czyste i suche, a wiele elementów samochodów jest narażonych na mocne zanieczyszczenie. Dobrze sprawdza się zmywacz do usuwania silikonu. W przypadku niektórych tworzyw wskazane jest uważanie z bardziej agresywnymi środkami, jakich używa się do odtłuszczania powierzchni.

Wstępne żłobienie

Po spasowaniu elementów dzięki lutownicy specjaliści często tworzą delikatne rowki wzdłuż linii łączenia. Umiejętnie grzejąc plastik lutownicą, można też wstępnie przymocować klejony element, co bardzo ułatwia spawanie. Czasami trzeba się jednak i tak posługiwać zaciskowymi szczypcami czy innymi metodami.

Podawanie spoiwa

Najpierw nagrzewa się sam pasek spoiwa, gdy końcówka zaczyna błyszczeć i puchnąć, przykłada się go na początek linii łączenia i wykonuje delikatne okrężne ruchy spawarką. Różne materiały mają różną temperaturę topnienia. Trzeba też regulować wydajność wypływu powietrza, żeby nie nastąpiła deformacja.

Wyrównanie powierzchni

Spoiwo może nie rozlać się idealnie. Dlatego dodatkowe podgrzewanie lutownicą po klejeniu jest istotne, dzięki temu spoiwo wejdzie w pory. A to znacznie zwiększy wytrzymałość naprawionego fragmentu. Przy okazji ma to też znaczenie dla estetyki, łatwiejsze jest późniejsze szlifowanie, jeżeli jest taka konieczność.

Wytrzymałość jak fabryczna

Naprawione elementy są po spawaniu gotowe do montażu i użytkowania. Często zdarza się, iż gdy ponownie dochodzi do uszkodzeń tych samych części, pękają inne ich fragmenty, a te naprawiane wytrzymują. Spawane plastiki można dowolnie obrabiać – szlifować, szpachlować oraz oczywiście w razie potrzeby lakierować.

Proces klejenia plastiku

Spasowanie elementów

Łączone części muszą do siebie doskonale pasować, trzeba być tego pewnym przed rozpoczęciem klejenia. jeżeli podczas przymiarek widać, iż przyleganie nie jest idealne, należy delikatnie doszlifować elementy. Trzeba też od razu pomyśleć o tym, jak będą zamocowane podczas klejenia, aby się nie przesuwały.

Usunięcie powłoki lakierniczej

Lakier należy usunąć, a powierzchnię zmatowić, żeby klej mógł mocno związać dwa łączone ze sobą tworzywa. Należy szlifować delikatnie, aby nie uszkodzić powierzchni, nie porobić wgłębień. Warto pamiętać, iż można tak usunąć zaznaczone wcześniej miejsca spasowania (w tym przypadku pomagają otwory na śruby).

Unieruchomienie elementów

Podczas klejenia nic nie może odstawać, a tym bardziej nie powinno się poruszać, przesuwać. Tym bardziej iż często nie da się całego klejenia zrobić za jednym razem. Warto być zaopatrzonym w ściski, kombinerki zaciskowe. Jednak muszą to być narzędzia, których przylgnia nie uszkodzi blokowanych powierzchni.

Szlifowanie wyżłobień

W miejscu styku elementów dobrze jest dzięki końcówki frezującej na miniszlifierce wykonać precyzyjnie delikatne wyżłobienie na klej. Ułatwi to uzyskanie estetycznego, ale przede wszystkim mocnego łączenia. W przypadku części tworzyw warto przed nałożeniem kleju użyć specjalistycznego podkładu w sprayu.

Aplikacja kleju

Jeśli klej był używany wcześniej, najlepiej na początek trochę go wycisnąć, tak żeby korzystać z produktu, który nie zaczął zasychać. Następnie pod tubkę z klejem trzeba podłączyć tzw. mikser (budową w środku przypomina labirynt), w którym oba składniki dokładnie się wymieszają przed trafieniem w klejone miejsce.

Wygładzenie powierzchni

To kwestia estetyki, ale też późniejszej wytrzymałości. Wygładzając miejsce klejenia, usuwa się ewentualne pęcherzyki powietrza i wpycha klej w zagłębienia. Czasu jest niewiele, zwykle 3-5 minut. Szpatułki, z jakich się korzysta, nie powinny zaciągać kleju. Sprawdza się też np. folia transportowa od taśm do kominków.

Skutki starych napraw

Dawne metody

Często zdarza się, iż elementy trafiające do specjalistów w przeszłości już naprawiano. Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac należy usunąć stare kleje, a często okazuje się też, iż usztywniające metalowe płytki, nity oraz sporo szpachli (która przez lata dodatkowo deformuje plastiki).

Dodatkowe koszty

W skrajnych przypadkach zdarza się, iż usunięcie śladów dawnych napraw jest kosztowniejsze niż samo spawanie czy klejenie. Usuwanie starych klejów jest żmudne, czasochłonne, bo nie można przy tym dodatkowo osłabić i tak już nadwyrężonej konstrukcji. W przypadku tych usług płaci się za każdą godzinę pracy.

Wymagające tworzywa i dorabianie fragmentów części

Duroplast i poliuretan

Plastiki, które nie są termoplastyczne

Finalna forma duroplastu powstała z bazy i utwardzacza, nie można tego materiału topić. Gdy przyłoży się gorące powietrze, powstaje krater, element się degraduje. Podobnie jest z poliuretanem (PUR). Złym pomysłem jest też używanie do takich materiałów nagrzewanych zszywek – one też sprawdzają się tylko w przypadku tworzyw termoplastycznych. Do duroplastu i poliuretanu stosuje się specjalny drut poliuretanowy. Tworzy się na niego rowek i zalewa go spoiwem.

Drugim sposobem napraw jest klejenie. Specjaliści często łączą obie te metody, z zewnątrz stosując spoiwo a od wewnętrznej strony klej wzmacniający miejsce naprawy.

Gdy nie ma się doświadczenia, samodzielne naprawy duroplastu mogą się okazać proszeniem się o problemy. Zderzaki czy listwy z duroplastu lepiej powierzyć specjalistom.
Duroplast i poliuretan występowały raczej w starszych autach, często można spotkać je w popularnych markach niemieckich, jak BMW czy Mercedes. Były stosowane, bo dobrze sprawdzały się w przypadku np. przednich zderzaków z licznymi szczebelkami.

Uzupełnianie braków

Formowanie i korzystanie z „dawców”

Gdy naprawiane elementy mają ubytki, specjaliści mogą z tego samego tworzywa wykonywać proste odlewy, ale wymaga to stworzenia choćby prowizorycznej formy. Często gdy jest taka możliwość, urwane mocowania (np. reflektorów) bierze się z „części-dawców” uszkodzonych w innych miejscach, niekompletnych.

Możliwe jest choćby odtworzenie skomplikowanych mocowań, ale kosztuje to znacznie więcej niż samo spawanie i klejenie.
Część mocowań nie jest po zamontowaniu widoczna, więc można przeszczepiać je z innych elementów. Czasami np. mocowania halogenów się różnią, ale po modyfikacji pasują do reflektorów.

Druk 3D na ratunek

Dzisiaj znacznie łatwiej jest odtworzyć uszkodzone elementy sprzed lat niż dawniej. Wszystko dzięki skanerom i drukarkom 3D. Do tego często można drukować z materiału zgodnego z oryginalnym, łatwe więc okazuje się łączenie.

Elementy drukowane mogą też wyglądać w zasadzie jak oryginalne. Ale co najważniejsze, mając odpowiednią elastyczność, będą w 100% sprawne. Dzięki drukowi 3D można odtworzyć skomplikowane konstrukcyjnie elementy przestrzenne, również składające się z kilku pracujących ze sobą części.

Na zdjęciu wyżej widać obok siebie oryginalne i odtworzone prowadnice mechanizmu spryskiwaczy reflektorów do rzadkiego włoskiego auta sportowego.

Przystępność i popularność druku 3D stale rośnie, ale trzeba pamiętać, iż nie każdy warsztat zajmujący się spawaniem i klejeniem plastików oferuje również takie usługi.

Naprawy plastików: nie tylko motoryzacja

Wiele możliwości

Zakłady zajmujące się naprawami elementów plastikowych nie ograniczają się tylko do podzespołów samochodów. Spawa i klei się też części motocykli, skuterów, sprzętu rolniczego czy choćby boxy dachowe. Poza tym naprawia się też np. specjalistyczne skrzynie czy walizki, elementy sprzętu sportowego. Spawanie plastiku jest też powszechne w przemyśle, ale tam naprawiane elementy są często znacznej grubości i wymagają specjalistycznych, wysokowydajnych urządzeń.

Sprzęt AGD

Powszechne są naprawy np. elementów lodówek, zmywarek, prowadnic czy mocowań w sprzęcie domowym, ale też np. myjek ciśnieniowych. Na powyższym zdjęciu widać naprawioną obudowę myjki parowej. Na ten element zakłada się rurę do mycia podłogi, został on fabrycznie źle zaprojektowany. Po naprawie (i wzmocnieniu w newralgicznym miejscu) wytrzymuje obciążenie. Niektórzy wykonują też naprawy pękniętych elementów sprzętu RTV czy np. mocowań zawiasów w obudowach laptopów.

Spawanie oraz klejenie jest bardzo efektywną i profesjonalną metodą naprawy plastików, którą każdy może zastosować choćby w domowych warunkach. Jednak jeżeli nie czujesz się na siłach, postaraj się zlecić taką usługę odpowiedniej firmie. Szczególnie jeżeli dotyczy elementów z duroplastu lub takich, które są nie do zdobycia.

Naprawy plastików w aucie: podsumowanie

Jeśli uszkodzone elementy nie są dostępne naprawdę niedrogo, to praktycznie zawsze spawanie ma sens. Tym bardziej iż jest to proces przywracający ich pełną funkcjonalność. Specjaliści świetnie radzą sobie też z mniej typowymi częściami, w tym z elementami wyposażenia wnętrza. W szczególności dzisiejsze możliwości napraw plastików doceniają właściciele starszych aut. To, co przez lata drażniło, dzisiaj można gwałtownie i skutecznie naprawić.

Coraz częściej spawanie i klejenie łączy się też z drukiem 3D. A to otwiera zupełnie nowe możliwości napraw, ale też modyfikacji. Oraz odtwarzania części, które są nie do zdobycia. Możliwościami, jakie daje druk 3D, zajmiemy się wkrótce.

Idź do oryginalnego materiału