3 godzin temu
O tym, jak ważna jest terminowa (czasem choćby częstsza niż zaleca producent) wymiana oleju w aucie, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Warto jednak przypomnieć, dlaczego to takie istotne i czym kończą się w tym przypadku zaniedbania i zbyt daleko posunięte oszczędności.
Mawia się, iż silnik to serce samochodu. Pozostając w tej konwencji, trzeba stwierdzić, iż olej to krew auta. o ile jej krążenie ustanie lub dojdzie do potężnego wycieku, serce pojazdu definitywnie zatrzyma się po kilku minutach pracy, a jedynym ratunkiem dla pojazdu będzie przeszczep...
https://magazynauto.pl/porady/jak-dobrac-olej-i-inne-plyny-eksploatacyjne-do-auta,aid,5179Dbałość o adekwatny poziom oleju czy regularne wymiany środka są najważniejsze dla żywotności najdroższego podzespołu każdego samochodu.
Olej można wymieniać metodą grawitacyjną (przez śrubę zlewową w misce) lub w prostszy i tańszy sposób, czyli przez wysysanie rurką wprowadzoną w miejsce bagnetu do kontroli poziomu oleju.
fot. archiwum/Motor
Nie można jednak zapominać, iż olej pracuje nie tylko w silniku. Wypełnia on też wnętrza innych kluczowych podzespołów. Oczywiście olej olejowi nierówny – wlewany do silnika istotnie różni się parametrami od przeznaczonego do skrzyni biegów, sprzęgła wielopłytkowego czy tylnego mostu.
Jedno nie ulega wątpliwości – bez względu na lokalizację i przeznaczenie olej ulega złożonym procesom zużywania i starzenia, które wymuszają jego wymiany.
Olej w silniku
fot. archiwum/Motor
Wewnątrz silnika spalinowego pracuje kilka litrów oleju. Smarowanie współpracujących ze sobą elementów nie jest jedynym zadaniem oleju. Odpowiada on również za chłodzenie silnika, usuwanie zanieczyszczeń i przenoszenie ich do filtra, ochronę przed korozją czy „mycie” wnętrza silnika.
- Ilość pracującego w silniku oleju nie jest duża. W nowoczesnych jednostkach po downsizingu nierzadko nie przekracza ona 4 l. Z jednej strony to plus – olej szybciej się nagrzewa, a wymiana kosztuje mniej. Z drugiej strony – są i wady. Im mniej oleju, tym szybciej ulega on przepracowaniu i łatwiej o jego przegrzanie. Do tego ubytki stają się istotniejsze. o ile silnik ma 7 l oleju, utrata 1 l oznacza, iż będzie pracowało w nim 6 l. Przy 3,5 l w jednostce zostaje zaledwie 2,5 l.
Kiedy wymieniać olej
Wskazywane przez auta interwały wymiany oleju nierzadko są przesadnie optymistyczne.
fot. archiwum/Motor
Przed laty producenci aut zalecali wymianę oleju co 10-15 tysięcy kilometrów lub co roku. w tej chwili standardem jest 20-30 tys. km lub dwa lata. Wbrew pozorom nie chodzi tu o ekologię. Klienci flotowi przywiązują dużą wagę do całkowitych kosztów eksploatacji auta. Spadają one, o ile w okresie gwarancyjnym czy leasingowym odpada jedna wymagana wymiana oleju. Niestety oznacza to, iż auto po 100 tys. km może mieć olej wymieniony trzy razy...
- Tempo zużywania się oleju zależy od warunków eksploatacji. W aucie używanym tylko na krótkich dystansach w mieście olej warto wymieniać raz do roku czy co 10-15 tys. km (instrukcje często nazywają to trudnymi warunkami eksploatacji). Gdy auto jeździ głównie na trasie i nie jest forsowane, interwał można zwiększyć.
Wymiana oleju – pamiętaj o filtrze
Filtr trzeba wymieniać wraz z olejem. Odradzamy zakup najtańszych zamienników.
fot. archiwum/Motor
Kierowcy bardzo dużą wagę przywiązują do marki i parametrów oleju. Jego filtr często bywa traktowany po macoszemu. To błąd. Filtr oleju jest bardzo istotnym, a zarazem złożonym elementem. Od jakości materiału filtrującego zależą skuteczność zatrzymywania zanieczyszczeń oraz trwałość samego filtra. Wewnątrz filtrów zamkniętych w puszcze znajdują się zawory – przeciwzwrotny oraz obejściowy. Pierwszy nie pozwala na odpływ oleju z filtra po zgaszeniu silnika, drugi – utrzymuje smarowanie w przypadku zatkania filtra i uruchamiania zimnego silnika, gdy olej jest gęsty.
- Nawet kupowane w ASO filtry oleju nie kosztują fortuny, a różnica między tanimi a markowymi zamiennikami to nierzadko kilkanaście złotych. Czy warto ryzykować, każdy musi ocenić sam.
Procesy starzenia oleju
fot. archiwum/Motor
Dopóki olej jest fabrycznie zamknięty, procesy starzenia są pomijalne – produkty syntetyczne zachowują przydatność do użycia przez 10 lat, a mineralne przez minimum pięć. choćby o ile mamy więc w garażu otwarty, nieużywany olej, zwykle z powodzeniem można używać go na dolewki lub podczas kolejnej wymiany oleju.
- Pracujący w silniku olej starzeje się dużo szybciej. Proces jest złożony. Równolegle zachodzi rozrywanie łańcuchów węglowodorowych, utlenianie, spadek adekwatności myjących czy zmiana liczby zasadowej, czego efektem jest gorsza ochrona elementów silnika przed korozją. Zmiana koloru na ciemny jest związana m.in. z odkładaniem się w oleju sadzy, czyli cząsteczek węgla.
Jaki olej wybrać
Lepiej wybrać tańszy olej, niż wymieniać droższy co kilka lat.
fot. archiwum/Motor
Do silnika powinien trafiać dobry olej. I nie mamy tu na myśli wyłącznie marki, ale też dopasowanie do wymaganych przez producenta auta kryteriów.
- Oleju nie można dobierać w sposób przypadkowy. Lepkość musi być dopasowana do parametrów pracy silnika, a ewentualne produkty spalania oleju – do budowy układu oczyszczania spalin. Ewentualne zmiany środka smarnego warto porównać z zaleceniami instrukcji obsługi pojazdu.
Ubytki oleju w silniku
fot. archiwum/Motor
Praktycznie każdy silnik spalinowy zużywa olej. Część odparowuje i poprzez odmę trafia do komór spalania. Dużo większe ubytki mogą być efektem wycieków. Samo spalanie oleju ma różną skalę – zależy od stanu pierścieni tłokowych i uszczelniaczy zaworowych. Trzeba mieć jednak na uwadze, iż koncerny motoryzacyjne za akceptowaną normę – podaną w instrukcji – uznają nierzadko 1 l/1000 km. Oznacza to, iż po 1000 km stan oleju na bagnecie może spaść z maksymalnego na minimalny.
- To, iż poziom oleju nie obniża się, wcale nie oznacza, iż oleju nie ubywa. Nierzadko zdarza się, iż braki środka smarnego kompensuje przedostające się do niego paliwo. W efekcie auto zaczyna jeździć na miksturze o nieznanych i prawdopodobnie nieprawidłowych adekwatnościach smarnych.
Benzyna w oleju
fot. archiwum/Motor
To nie pomyłka. Benzyna może przenikać do oleju. A co z tego wynika dla jednostki napędowej, nie trzeba chyba nikomu tłumaczyć, skoro benzyny można użyć do zmywania plam rozlanego oleju...
- Mieszanie się benzyny z paliwem jest szczególnie intensywne w silnikach z bezpośrednim wtryskiem paliwa – niestety w tej chwili stał się on praktycznie standardem.
- Także przy pośrednim wtrysku nadmiar paliwa może mieszać się z olejem – zwłaszcza w aucie używanym na krótkich odcinkach. Paliwo potrzebuje czasu i temperatury, by odparować z oleju.
Regeneracja DPF-u a olej
Auta mające manualnie sterowaną procedurę wypalania DPF-u lub kontrolkę informującą o trwającej regeneracji to rzadkość.
fot. archiwum/motor
Jedną z najbardziej zabójczych dla oleju procedur jest automatyczne wypalanie sadzy z DPF-u. Wymaga to wysokich temperatur w wydechu. Aby je osiągnąć, sterownik silnika zwiększa dawki podawanego oleju napędowego. To, co się nie spali, przenika do oleju. Kierowca zwykle nie jest informowany o trwającej regeneracji DPF-u. Zgaszenie silnika przerywa proces. Przy nadarzającej się okazji komputer uruchomi ją ponownie.
- Warto obserwować poziom oleju – jego podnoszenie się to zły znak. Niektóre auta mają oznaczony krytycznie wysoki poziom oleju.
Stary olej szkodzi elementom silnika
Zużyty olej może dać się we znaki wielu elementom silnika. Wbrew pozorom nie chodzi wyłącznie o panewki. Stary olej może zawierać w sobie dużą ilość depozytów, które nie zostały wychwycone przez filtr. Krążą one wewnątrz silnika i osadzają się w różnych miejscach. By przekonać się, jak dużą skalę może mieć to zjawisko, wystarczy w internetowej wyszukiwarce wpisać frazę szlam albo nagar w silniku. Ostrzegamy – dla fanów motoryzacji niektóre z pojawiających się zdjęć są naprawdę drastyczne.
- Osady mogą zablokować lub ograniczyć zakres pracy różnych elementów – np. pierścieni tłokowych, napinaczy rozrządu czy wariatorów rozrządu. Cierpią także elektrozawory – nie tylko silnika, ale i automatycznej skrzyni biegów.
Przepracowany olej może ograniczyć trwałość łańcucha rozrządu.
fot. archiwum/Motor
Poza łańcuchem rozrządu może zużywać się łańcuszek spinający wałki rozrządu lub napędzającypompę oleju.
fot. archiwum/Motor
Nagary z oleju mogą unieruchomić pierścienie tłokowe.
fot. archiwum/Motor
Osady czy olej tracący parametry mogą być szkodliwe dla napinacza rozrządu. Niewłaściwe napięcie niszczy inne elementy.
fot. archiwum/Motor
Olej w napędzie
fot. archiwum/Motor
Poza olejem silnikowym auta mają na pokładzie inne oleje lub zbliżone do nich środki. Wystarczy wspomnieć o skrzyniach biegów, skrzyniach rozdzielczych, mechanizmach różnicowych, układach wspomagania kierownicy, systemach wysprzęglania czy hydraulice otwieranego dachu lub układu samopoziomowania nadwozia. Brak procesów spalania istotnie wydłuża żywotność tych płynów – odpadają skrajne temperatury czy mieszanie się oleju z sadzą albo kwaśnymi produktami spalania.
- Każdy olej podlega jednak działaniu temperatury, tarcia i ma kontakt z wycierającym się metalem z powierzchni współpracujących ze sobą elementów. Raz na 10 lat czy 60-80 tys. km warto rozważyć wymianę każdego płynu eksploatacyjnego. Oczywiście nadrzędne są zalecenia z instrukcji – mogą zalecać krótsze interwały.
Wymiana oleju: podsumowanie
Zdrowy rozsądek – warto kierować się nim w każdym aspekcie życia. Także w przypadku oleju silnikowego. W normalnie eksploatowanych autach zarówno wymiany co 5000 km, jak i stosowanie przeznaczonych do wyczynowej eksploatacji środków smarnych nie ma sensu. Z drugiej strony nie należy też wymieniać oleju co 50 000 km, albo kupować go w nieznanych źródłach po wybitnie atrakcyjnych cenach – ryzyko trafienia na podrabiany olej, który nie będzie spełniał parametrów, staje się wówczas znaczne. Warto również pamiętać, iż wydając kilkaset złotych na wymianę oleju, można uniknąć sięgających tysięcy złotych rachunków za naprawy.
